Inhoud

Sittard-Geleen is een gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg en wordt genoemd als de noordelijkste gemeente van de streek Zuid-Limburg. De gemeente ligt in het overgangsgebied tussen Midden-Limburg en het Zuid-Limburgse heuvelland, daar waar Nederland op zijn smalst is. Zij behoort samen met de gemeenten Vaals, Echt-Susteren en Gulpen-Wittem tot de enige vier gemeenten van Nederland die zowel aan Duitsland als aan België grenzen.

In het gebied van de huidige gemeente Sittard-Geleen bevonden zich ooit de oudste dorpen van Nederland. 5000 jaar geleden vestigden zich hier de bandkeramiekers. Deze woonden in kleine nederzettingen met zo'n 50 tot 150 inwoners, in 5 tot 15 vrij grote huizen. Hun woningen lagen op de lössgronden nabij de Geleenbeek. Na zo'n 400 jaar hebben deze eerste, van de landbouw levende, bewoners deze regio weer verlaten.

De stad Sittard kreeg in 1243 stadsrechten.

1rightarrow blue.svg Zie Sittard voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Geleen werd met onder andere de dorpen Oud-Geleen (of Op-Geleen), Lutterade, Krawinkel en Spaans Neerbeek in 1654 verheven tot graafschap.

1rightarrow blue.svg Zie Geleen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Limbricht was een vrije rijksheerlijkheid en had daarmee een aparte status.

Met de komst van de Franse troepen in 1794 vervielen de aparte posities van de diverse plaatsen. Vanaf 1815, toen dit gebied onderdeel ging uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden, werden er gemeenten gevormd.

De voormalige gemeente Sittard is in de loop der jaren ontstaan door samenvoeging van Sittard met Broeksittard (1942), Limbricht (1982) en Munstergeleen (1982). Broeksittard is een wijk van Sittard.
De voormalige gemeente Geleen bestond voor de fusie uit de kernen Oud-Geleen, Lutterade-Krawinkel (het centrum), Lindenheuvel, Kluis, Geleen-Zuid, Haesselderveld en de buurtschap Daniken.
Born was samen met de kerkdorpen Buchten en Holtum een zelfstandige gemeente tot 1 januari 1982. De voormalige gemeente Born werd toen vergroot, doordat Grevenbicht, Obbicht en Papenhoven grotendeels met Born werden samengevoegd.
1rightarrow blue.svg Zie Born (Nederland) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
In 2001 ontstond de huidige gemeente Sittard-Geleen door de bestuurlijke samenvoeging van de gemeenten Sittard, Geleen en Born. Sinds 27 januari 2005 is deze fusiegemeente officieel een (de eenendertigste) grote stad binnen het Grotestedenbeleid, met bijbehorende faciliteiten.

In het westen grenst Sittard-Geleen aan de rivier de Maas (aan de overkant ligt België) en in het oosten aan Duitsland.

Aan de oostzijde wordt Sittard-Geleen omsloten door heuvelruggen met veel groen en mogelijkheden voor wandelingen. De gemeente wordt van zuid naar noord doorstroomd door de Geleenbeek. In het uiterste westen stroomt - eveneens van zuid naar noord - het Julianakanaal.

Sittard-Geleen is een belangrijke schakel in het wegverkeer en kent goede ontsluitingen via de autosnelwegen A2: Noord-Zuid (Amsterdam-Maastricht) en via de A76: Oost-West (Aken-Leuven). Ook de spoorwegen (met drie stations: Sittard, Geleen Oost en Geleen Lutterade).

Sittard-Geleen ligt vlak bij de luchthaven in Beek (Maastricht Aachen Airport).

Samen met de gemeenten Maastricht en Heerlen vormt Sittard-Geleen het samenwerkingsverband Tripool Zuid-Limburg. Deze samenwerking is bedoeld om de economische structuur in het gebied Zuid-Limburg te versterken.

Er bestaat een grensoverschrijdend regionaal cultureel-economisch samenwerkingsverband, de Euregio Maas-Rijn, waarin de nabije Belgische, Nederlandse en Duitse regio's als vijf partners participeren. In 1991 heeft dit een juridische status gekregen. De Euregio manifesteert zich doordat in de desbetreffende gebieden vooral veel samenwerking bestaat tussen universiteiten, hogescholen en het bedrijfsleven. Getalsmatig en qua economisch gewicht zou voor de nieuwe fusiegemeente Sittard-Geleen binnen deze structuur een grotere rol weggelegd kunnen zijn dan voor Sittard en Geleen voorheen. Ook het cultureel-educatieve klimaat van Sittard zou deze status rechtvaardigen.